^{Wandelaars op Jaagpad Oude Rijn © Ad Snelderwaard}

De 3+30+300 vuistregel

Frank Hart (Wandelnet) legt uit dat de vuistregel 3+30+300 stelt dat iedereen in een stedelijke omgeving vanuit de eigen woning minstens 3 bomen kan zien, dat 30% van de wijk een groen bladerdek heeft en dat iedereen op 300 meter een park/groene ruimte kan bereiken. De bedenker van deze vuistregel, Cecil Konijnendijk, gebruikt hiervoor intentioneel een ‘+’, aangezien het helpt om verschillende opgaven met elkaar te combineren.

Wat is de rol van 3000 in deze vuistregel?

Voor wandelen is deze vuistregel een goede kans om de combinatie te maken met gezondheid en meer wandelkwaliteit. Om dit te benadrukken wordt schrijver Pieter Hoexum aangehaald, die stelt dat ‘een wandelaar een indicatie geeft dat de buitenruimte leeft en leefbaar is’.

Vanuit deze stelling geredeneerd ziet Wandelnet dus het liefst zo veel mogelijk wandelaars in de stedelijke omgeving, want dit betekent dat de omgeving hier goed voor is ingericht en dat er sprake is van een prettige omgeving. Frank geeft aan dat een goede inrichting kan worden bevorderd door +3000 toe te voegen aan de bestaande vuistregel, waarbij bijvoorbeeld wordt gestuurd op het realiseren van 3000 meter aaneengesloten, bij voorkeur autoluwe, wandelinfrastructuur op loopafstand van de voordeur.

De relatie tussen stadsgroen, gezondheid en welzijn

Merel Spijkerman van het netwerk Alles is Gezondheid licht toe wat de relatie is tussen groen en gezondheid/een gezonde leefomgeving. Meer groen draagt bijvoorbeeld bij aan het voorkomen van hittestress, een betere luchtkwaliteit en zorgt het vaak voor minder geluidshinder. Belangrijker is misschien nog wel het effect dat het heeft op de gezondheid van mensen. Een groenere leefomgeving vermindert stress, versterkt het afweersysteem en nodigt uit tot meer bewegen. In de praktijk blijkt dat mensen die in een groene omgeving wonen vaker naar buiten gaan en blijven langer bewegen.

In de maatschappij is dit effect ook te zien, in wijken met een lagere sociaaleconomische status is vaak minder groen aanwezig en overlijden de mensen gemiddeld 6 jaar eerder (en worden ze 15 jaar eerder ziek). Door te investeren in groen is dus een groot verschil te maken voor de gezondheid van mensen. Zorg ervoor dat de ruimtelijke inrichting past bij de mensen die er wonen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de ‘Top 10 maatregelen voor nieuwbouw en gebiedsontwikkeling’ die Alles is Gezondheid heeft opgesteld.

Gemeente Dordrecht brengt 3+30+300+3000 in de praktijk

Namens de Gemeente Dordrecht lichten Annemarie Lammers en Claudia Bokel toe hoe zij het voor elkaar hebben gekregen om zowel de bestaande vuistregel als de +3000 in de praktijk te brengen in hun gemeente. Een belangrijk aanknopingspunt hiervoor bleek dat ‘het verleiden tot bewegen en ontmoeten’ is opgenomen in het Opgaveplan Groen Blauwe Stad. Om dit te realiseren wordt onder meer gefocust op het verbinden van plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, het creëren van groenblauwe (schaduwrijke) routes en het stimuleren van het gebruik van deze routes en locaties.

In het kader van het in de praktijk brengen van de +3000 is in Dordrecht de vuistregel uitgebreid met de richtlijn om in het gebied te realiseren  van 3000 meter voor autovrij (sportief) bewegen. Dit is vervolgens verankerd in de Omgevingsvisie, opgenomen in de Sportvisie (waarin de ambitie bestaat voor Dordrecht in de top 10 van sportiefste gemeente van Nederland) en wordt vertaald in groenblauwe eisen voor nieuwbouw in het Omgevingsplan.

Momenteel wordt vol ingezet om ook in de praktijk resultaten te krijgen. Zo heeft onderzoek van Track Landscapes de loopstromen en kansen voor buitensport (waarin wandelen het grootste aandeel heeft) in kaart gebracht. Op basis hiervan worden knelpunten geïdentificeerd en bleek het mogelijk om de +3000 ook daadwerkelijk mee te nemen in de ruimtelijke inrichting.  

Tot slot

Cas van Hardeveld (Wandelnet) vat samen dat er goede kansen bestaan voor het mogelijk maken van de +3000 in de praktijk, maar dat het vooral ook belangrijk is hiermee aan te sluiten bij de mensen die er wonen.

Voor Wandelnet is dit in ieder geval een zeer relevante ontwikkeling, onder meer vanwege de Nota Ruimte die aanleiding geeft om dit meer en meer in de praktijk te brengen. Mede in dit kader heeft Wandelnet daarom recent onderzoek uit laten voeren naar het aanbod wandelinfrastructuur rondom de locaties waar mensen wonen. Hieruit blijkt dat veel locaties onvoldoende scoren op het aanbod wandelinfrastructuur en dat er bijna 15.000 km extra infrastructuur nodig is. In de visie van Wandelnet kan een ruimtelijke inrichting met focus op +3000 hier een belangrijke rol in spelen. Voor meer informatie hierover zie de handreiking op onze website.

Ook in 2026 organiseren we weer Wandelnet Webinars. Deze zullen plaatsvinden van 10.00 uur tot 11.00 uur op maandag 23 februari, maandag 18 mei, maandag 28 september en maandag 30 november.

Download presentatie-slides Meer over de Wandelnet Webinars