Wandelen op het Elfstedenpad in de zomer
Al twee keer wandelde ik onder serieuze winterse omstandigheden etappes van het Elfstedenpad. Dat was ideaal om iets te ervaren van wat de schaatsenrijders ondergaan. Maar hoe zou het in de zomer zijn? Ik was benieuwd. Reden genoeg om de tocht naar Friesland te maken. Ik koos voor het noorden: van Ferwert naar Dokkum. Dat traject zou me in elk geval een flink stuk pal langs de schaatsroute bieden.

Dokkum gezien vanaf de brug bij De Helling © Ernst Koningsveld
Het Hoge Noorden
Ik ga een iets ingekorte versie van etappe 12 lopen. Ik begin in Ferwert omdat je daar met de bus kan komen, iets dat in deze dunbevolkte streek niet vanzelfsprekend is. En ik eindig met een stukje van etappe 13 tot het keerpunt van de schaatstocht in Dokkum. Het Elfstedenpad loopt door het pittoreske Ferwert, met knusse oude huisjes en een mooie oude kerk, waar je via een smal pad omheen loopt.
Ferwert © Ernst Koningsveld
Al na enkele kilometers bereik je Hegebeintum, de hoogste terp van Friesland. Die terp steekt bijna negen meter boven het verder zo vlakke land uit. Op de terp staat een kerk uit de 12e eeuw. In het bezoekerscentrum kun je meer te weten komen over deze bijzondere plaats en van de opgravingen die er zijn gedaan. Daar kun je ook een rondleiding starten om de kerk en de iets verderop staande Harstra State te bezoeken. De State is in bezit van de vereniging Hendrick de Keyser. Die organisatie zet zich in voor het behoud van architectonisch of historisch belangrijke gebouwen en hun interieur. Zij doen dit door panden te verwerven, ze te restaureren en vervolgens te verhuren. Het Elfstedenpad loopt er langs, alleen dat is ook al mooi.
Harsta State © Ernst Koningsveld
Lichtaard
Vervolgens loop je een klein uur door het Friese land met zijn enorme vergezichten. Men maait hier de bermen maar tot een meter van de weg af, de rest is een rijke zee van bloemen en insecten. Lichtaard is ook weer zo’n terpdorp. De terp is niet zo hoog als die van Hegebeintum, maar ook intiem en met zijn Petruskerkje dat stamt uit 1404. Het Elfstedenpad maakt terecht een extra lus door dit dorpje.
Bloeiende wegbermen, ook een rijk leven voor insecten © Ernst Koningsveld
Dokkumer Ee
Van Lichtaard gaat de route zuidwaarts over een slingerend fietspad naar de Dokkumer Ee. Lang was dit een belangrijke scheepvaartverbinding tussen Leeuwarden en Dokkum. Dokkum had tot in de zeventiende eeuw nog een zeehaven, die daarna verzandde. De wandelroute gaat grotendeels over het jaagpad (Fries: Jaachpaad), dat ook voor fietsers open is. Dit water is meer dan voldoende breed om tijdens een Elfstedentocht grote groepen schaatsers in twee richtingen de ruimte te geven.
Dokkummer Ee © Ernst Koningsveld
Dokkum
Langzaamaan kom je bij Dokkum, waar de hoge stadswallen al snel opvallen. Waar de schaatsers zullen racen om zo snel mogelijk om te keren, wordt ons wandelaars een kijkje geboden in de gezellige, fraai onderhouden historische binnenstad. Voor je je ‘wandel’-Elfstedenstempel kan halen bij Hotel De Pothoorn slinger je door het centrum. Dokkum is vooral bekend door de moord op Bonifatius. Maar als je die geschiedenis leest, en wat er in latere eeuwen gebeurde, wordt duidelijk dat de stad heel wat meer ellende achter de rug heeft.
Keerpunt Elfstedentocht
Natuurlijk komt de wandeling langs het beroemde keerpunt van de schaatstocht: het Klein Diep, in het hart van de stad. Vlak daarbij wordt de schaatsroute onder meer gemarkeerd met twee bijzondere bankjes in de vorm van Friese doorlopers. De ene met de punt naar het keerkunt, de andere richting Leeuwarden (op onderstaande foto).
Keerpunt van de Elfstedentocht in Dokkum © Ernst Koningsveld
De wandeling
Zoals op veel plekken op het Elfstedenpad loop je grotendeels door open land. Ik wilde de zomer ervaren, maar juist op deze dag was het iets minder zomers dan in de weken daarvoor. Ik zag weinig zon, kreeg wat spatten over me heen en de straffe noordwestenwind gaf me voortdurend kleine duwtjes richting Dokkum. Ik moest aan de schaatsers denken die op hun Elfstedenronde toch altijd een flink stuk tegenwind zullen hebben gehad. Het stuk dat ik liep is helemaal verhard, deels langs de gelukkig erg rustige wegen, deels over vrij liggende fietspaden. Ook op het water was het rustiger dan verwacht. Je bent hier echt in een ander deel van het land. In Friesland!