De bekendste LAW van Nederland: hoe is het Pieterpad ontstaan?
Veel wandelaars liepen al (delen van) dit bijzondere Lange-Afstand-Wandelpad (LAW 9). Maar hoe is het eigenlijk ontstaan? Maarten Goorhuis, zoon van een van de bedenkers, vertelt over de geschiedenis. Goed nieuws! De routelijnen van het bijna 500 kilometer lange Pieterpad zijn nu eenvoudig te vinden op de website én in de app van Wandelnet.

Maarten Goorhuis © Ernst Koningsveld
De aanloop
“Toen de vriendin van mijn moeder, Bertje Jens, in 1975 met pensioen ging, maakte ze met mijn moeder, Toos Goorhuis, de afspraak om elke maand een aantal dagen samen te gaan wandelen. De eerste lange wandeling ging door het Schwarzwald, in Zuid-Duitsland. Daarna liepen ze meerdere keren per jaar een paar dagen door Nederland. Bertje woonde in Groningen en Toos in Tilburg en ze begonnen een route te maken tussen hun beider woonplaatsen. Aan de hand van oude stafkaarten zette Toos de routes uit. Ik heb hier nog een blik staan met die kaarten” vertelt Maarten met een lach. “Toen ze een aantal dagen op pad waren, bedachten ze dat Groningen - Tilburg eigenlijk niet zo aansprekend is. Dus werd het Groningen - Maastricht: tussen de noordelijkste en zuidelijkste provinciehoofdstad van ons land. Toen de route al een heel eind klaar was, kwam onverwacht het lumineuze idee op om het van Pieterburen naar de Sint Pietersberg te laten lopen. En daarmee was de naam Pieterpad geboren.”
Bertje Jens (links) en Toos Goorhuis begin jaren '80 © Stichting Pieterpad
Handwerk
Maarten herinnert zich nog wel dat zijn moeder aan de eettafel over de kaart gebogen zat. “Maar als puber ging dat ook wel grotendeels aan mij voorbij. Op aandrang van vrienden benaderden Toos en Bertje het NIVON (Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk). Daar zag men meteen de kracht van dit plan. NIVON was toen al bezig met het ontwikkelen van wandelverbindingen tussen de al bestaande NIVON-huizen. En er was een ontwerp voor een wandelroutenetwerk voor heel Nederland. Die blauwdruk maakte ook dat het Pieterpad nummer 9 kreeg in de reeks LAW’s, terwijl het pad feitelijk in de voorhoede zat.”
Het pad als leidraad
In 1983 werd de eerste complete versie van de Pieterpad-gids door NIVON uitgegeven. Toen was dat nog in een serie van vier gidsjes, waar het nu in twee gidsen wordt uitgebracht. Het Pieterpad werd al snel populair en een begrip. Het werd daarmee van belang dat de naam beschermd zou worden, en zo gebeurde het dat het merkenrecht werd verkregen. Dat kwam op naam van Maarten Goorhuis en Wim van der Ende, die samen het werk van Toos en Bertje hadden overgenomen.
Gids van het Pieterpad, eerste druk in vier delen (1981-1983)
Verzelfstandiging
Energieleverancier Essent wilde graag iets terugdoen voor het feit dat ze het Pieterpad al vele jaren gebruikten voor hun teambuildingsessies. Dat bracht Maarten en Wim ertoe in 2008 de Stichting Pieterpad op te richten en het merkenrecht ook daar onder te brengen. Sinds een aantal jaren is Maarten in dienst getreden bij de stichting als directeur-bestuurder; Wim trad een jaar eerder al terug.
Nu is het Pieterpad een bedrijf op zich: de route bijhouden, meldingen verwerken, alert zijn op wijzigingen die eraan komen, de gidsen bijwerken, de eigen zeer uitgebreide website actueel houden en contact houden met horeca en andere bedrijven langs de route die zich graag met het Pieterpad willen afficheren. Als padcoördinator geeft Maarten ook leiding aan de tientallen vrijwilligers van NIVON voor het pad. En hij runt samen met zijn vrouw de webshop, waar je diverse Pieterpad-artikelen kan kopen. Intussen zorgen NIVON en Wandelnet ook voor distributie van de gidsen.
Samenwerking Wandelnet en Stichting Pieterpad
Afgelopen voorjaar hebben Wandelnet en de Stichting Pieterpad een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Voor de wandelaar betekent dat vooral dat de informatie over het Pieterpad op de Wandelnet-website altijd actueel is: de routeinformatie en de GPX-tracks. Op de website van Stichting Pieterpad staat nog altijd aanzienlijk uitgebreidere informatie en wordt de wandelaar verwezen naar andere LAW's die bijvoorbeeld bij Wandelnet te vinden zijn. Zo versterken Wandelnet en de stichitng Pieterpad elkaar verder ten dienste van de wandelaar. Het is aan de wandelaar om te kiezen aan welke info die de voorkeur geeft. Maar beide bronnen zijn onafhankelijk van elkaar goed te gebruiken.
Wat er zoal bij komt kijken
Een voorbeeld van een probleem dat in een mooi succes is omgezet is de nieuwe manier van markeren in de stad Groningen. Markeren in een studentenstad is een enorme uitdaging: er worden zoveel stickers geplakt dat de wandelmarkeringen nauwelijks meer zijn te volgen. En als de gemeente die palen weer eens reinigt, verdwijnen ook de wit-rode markeringen. Onlangs hebben veldmedewerkers van het Pieterpad door de hele stad bordjes met een stalen band om palen heen mogen aanbrengen.
De nieuwe markering in de stad Groningen © Stichting Pieterpad
Bijzonderheden onderweg
Natuurlijk zijn het beginpunt en eindpunt van het Pieterpad in het veld duidelijk gemarkeerd. Sinds 2004 staat er bij Schoonloo een monument voor het Pieterpad, ‘Blick in den Stein’ van Joachim Karbe. Op initiatief van de boswachter is dat aan Toos opgedragen en door Bertje onthuld. In Vorden ligt een tegel met de voetafdrukken van beide dames. Een prachtig eerbetoon aan deze vrouwen; ‘pioniers bij toeval’. Vele duizenden wandelaars zijn hen dankbaar.
Wandelaars bij het ‘Pieterpad Monument’ in Schoonloo © Wahid Fayumzadah